Spis treści: CZĘŚĆ PIERWSZA, PROBLEM PERSONALIZMU. ASPEKT FILOZOFICZNY: Rozdział I. Stan badań i przegląd stanowisk: 1. Personalistyczny nurt myślowy. Ogólna charakterystyka ; 2. Typologia personalizmów. Próba uporządkowania: 2.1. Personalizmy horyzontalne ; 2.2. Personalizmy teistyczne pozatomistyczne ; 2.3. Personalizmy teistyczne tomistyczne. 3. Problem genezy personalizmu. Rozdział II, Filozoficzne uwarunkowania sporu o człowieka: 1. Problem filozofii. Idealizm versus realizm ; 2. Filozofia. Spór o człowieka. Rozdział III, Realistyczna wykładnia personalizmu: 1. Życie ludzkie. Naczelne aspekty: 1.1. Natura ludzka ; 1.2. Stałość i niezmienność natury ludzkiej. Prawo naturalne ; 2. Człowiek jako osoba: 2.1. Człowiek - "ja" natury rozumnej: 2.2. Dusza ludzka jako podmiot cielesno-duchowej natury człowieka ; 3. Spotencjalizowanie natury ludzkiej. Cechy życia osobowego: 3.1. Zdolność do poznania ; 3.2. Zdolność do miłości ; 3.3. Wolność ; 3.4. Podmiotowość wobec prawa ; 3.5. Zupełność-odrębność bytowa ; 3.6. Godność ; 4. Społeczny kontekst życia ludzkiego: 4.1. Racja bytu społeczności. Otwartość natury ludzkiej ; 4.2. Przyczyna celowa życia społecznego. Dobro wspólne ; 4.3. Podstawowe formy życia społecznego. Rodzina, naród, państwo. CZĘŚĆ DRUGA, KU PERSONALIZMOWI W PEDAGOGICE: Rozdział I, Aspekt historyczny personalizmu w pedagogice ; 1. Grecka paideia ; 2. Chrześcijaństwo a wychowanie: 2.1. Myśl antyczna a chrześcijaństwo ; 2.2. Chrześcijańska paideia ; 3. Problem paedagogia perennis. Rozdział II. Pedagogika dziś: 1. Pedagogika w okresie tzw. transformacji ustrojowej ; 2. Transformacja ustrojowa a problem cywilizacji ; 3. Trzy pedagogiki. Indywidualizm i kolektywizm versus personalizm ; 4. Dylematy współczesnej pedagogiki. Idee wychowawcze: 4.1. Idea wolności ; 4.2. Idea podmiotowości ; 4.3. Idea godności ; 4.4. Idea asertywnej ekspresji ; 4.5. Idea wartości ; 4.6. Idea tolerancji. Rozdział III, Personalistyczna paedagogia perennis. Zarys problematyki: 1. Aspekt teoretyczno-metodologiczny problemu pedagogiki ; 2. Przedmiot teorii wychowania: 2.1. Ludzkie ciało jako przedmiot teorii wychowania ; 2.2. Życie osobowe człowieka jako przedmiot teorii wychowania ; 3. Problem metody w teorii wychowania: 3.1. Wychowanie jako aktualizacja i usprawnianie ; 3.2. Aktualizacja i usprawnianie cnót ; 4. Cel wychowania. Człowiek i jego dobro: 4.1. Problem celu wychowania ; 4.2. Życie indywidualne człowieka ; 4.3. Życie jednostkowe i życie społeczne ; 4.4. Życie doczesne i życie wieczne. Zakończenie: Od wiedzy o człowieku do sztuki wychowania.